DİZEL PARTİKÜL FİLTRESİ NEDİR?

Euro 4 araçların bazılarında, Euro 5 ve Euro 6 araçların tümünde bulunan dizel partikül filtresi (DPF), emisyon standartlarını karşılamak için geliştirilen bir parçadır.

Yapı olarak bal peteğine benzeyen bu filtre, egzozdaki çevreye zararlı katı partikülleri tutar ve bünyesinde hapseder. Ancak filtrede tutulan bu partiküllerin seviyesi zamanla artar ve tıkanma gibi sebeplere yol açabilir. Basınç sensörleri dizel partikül filtresindeki kurum tortusunun seviyesini ölçer ve filtrede kritik kurum seviyesi teşhis edildiğinde ve uygun koşullar da oluşmuş ise rejenerasyon işlemi başlar.

Bazı durumlarda araç rejenerasyon işlemini gerçekleştiremez ve kurum seviyesi motorun verimli çalışmasını engelleyecek hale gelir. Bu durumda gösterge ekranında DPF işareti belirebilir. Bu uyarı görüldüğünde araç sabit hızda ve yüksek devirde belirli bir süre kullanılmadır (bknz. Kullanıcı El Kitabı). Otomatik araçlarda ise bu işlem vites kolu manuel konuma alınarak yapılabilir. Aracın yüksek devirde kullanılmaya başlamasıyla motor yönetim sistemi daha fazla yakıt gönderir ve egzoz sıcaklığını arttırır. Egzoz sıcaklığının yaklaşık 600 °C’ye ulaşmasıyla rejenerasyon işlemi başlar ve katı partiküller yakılarak kuruma dönüştürülür. Bazı durumlarda ise bu işlem de bir işe yaramayabilir aracın DPF veya Motor Arıza Lambası sönmez ve araçta güç kaybı yaşanır. Böyle bir durumda araç servise götürülerek arıza tespit cihazı yardımıyla rejenerasyon işlemi yapılmalıdır.

PARTİKÜL FİLTRESİ TEMİZLEME YÖNTEMLERİ

Yüksek Isıyla Temizleme;

Bu işlem aslında her araçta kendiliğinden olan bir işlemdir. Partikül filtresini 700 dereceya ulaştığında içerisindeki kurumları yakarak dışarıya atar. Ancak 700 dereceye ulaşmak çok da kolay değildir. Arabayı ortalama 2500 devirde yarım saat durduğu yerde çalıştırdığınızda partikül fitresinin sıcaklığı ancak 700 dereceye ulaşabilir.

Şehir içinde araç kullanımında, özellikle sürekli kısa mesafelerle aracınızı kullanıyorsanız partikül filtresi hiç temizlenemiyor olabilir. Eğer ki aracı durduğu yerde sabit 2500 devirde yarım saat boyunca tutarsanız ve bunu her 20 bin kmde bir uygularsanız partikül filtresinin temizliği için çok olumlu bir uygulama olacaktır.

Ancak bazı araçların partikül filtresinin bir girişinde ve bir de çıkışında boru olur. Bu borulardan ilki partiküle giren egsoz gazının miktarını ölçer, diğeri ise partikül filtresinden çıkan gazı ölçer. Eğer çıkan gaz basıncı giren gaz basıncından düşükse, beyin motora partikül filtresini temizlemek için sıvı kimyasal madde gönderir. Bu madde motor içerisinde yakıtla birlikte yanar. Motorun ısısı çok çabuk yükselerek partikülün temizlenmesi sağlanır.

Partikül Filtresini Çeşitli Kimyasallar ile Temizleme;

Piyasada, partikül fitresini temizlemek için bir çok kimyasal bulunur. Bu kimyasallar genelde motorun yakıt deposuna koyulur. Bu kimyasallar yakıtla birlikte motorda yandığında çıkan gazlar partikülün içerisinde deterjan etkisi göstererek partikülün peteklerindeki kurumun çözülerek dışarı atılması sağlanır.

Partikül Filtresini Söküp Temizleme;

Bu işlemde partikül filtresi araçtan komple sökülerek içerisi yine çeşitli kimyasallar ile yıkanarak temizlenir. Hatta piyasada partikül temizleyici çeşitli makinalar bile bulunmaktadır. Bu makinalarda da yine kimyasallar sayesinde partikül filtresi temizlenir.

Bilgisayarda Jenerasyon Yaparak Temizleme;

Partikül filtresini orjinal programlı cihazlara bağlayarak jenerasyon yaptırabilirsiniz. Bu işlem aslında yukarıda bahsettiğim yüksek devirde uzun süreli çalıştırmayla yapılandan pek de farklı değildir. Fark olarak partikülün ısı derecesini ve daha fazlasını bilgisayar ekranında göreceğiniz için daha güvenlidir.

Genel olarak DPF aşağıdaki sebeplerden tıkanır:

• Düşük kaliteli yakıt,
• Düşük hızda ve dur-kalklı trafikte uzun süreli araç kullanımı,
• Aracı rölantide uzun süre çalıştırmak,
• Yanlış spesifikasyonda yağ kullanımı,
• Aracı rölantide uzun süre çalıştırmak.

Yeni çıkan tüm dizel araçlarda bulunan DPF, gerekli önlemlerin alınmaması durumunda rejenerasyon işlemi ile dahi temizlenemeyecek duruma gelebilir ve değişimi gerekebilir.